Αυτός είναι ο περίφημος πίνακας του διάσημου Ολλανδού ζωγράφου Johannes Vermeer, επίσης γνωστού με το όνομα Vermeer of Delft ή Johannes van der Meer. ( 1632-1675).
Το έργο φέρει τον τίτλο “Woman Holding a Balance” (Η Γυναίκα που κρατάει μια ζυγαριά). O ζωγράφος, ο οποίος αναγνωρίζεται ως ένας από τους μεγαλύτερους ζωγράφους της Χρυσής Ολλανδικής Περιόδου, τον δημιούργησε το έτος 1664 και σ’αυτόν απεικονίζει μια γυναίκα να κρατάει μια ζυγαριά..Σαν τον πρωτόδα στάθηκα και έμεινα για πολύ…Δείτε τον και σείς! Προσέξτε τον..
Σας φαίνεται απλός;
Χμ! Ίσως να φαίνεται κι έτσι, μα δεν είναι!
Για την ακρίβεια μόνον απλός δεν είναι αυτός ο πίνακας, καθώς είδα και διάβασα. Είναι μια ζωγραφιά γιομάτη από πολυεπίπεδους συμβολισμούς, σαν πως και τα άλλα τα έργα του. Η ματιά του καθενός μας, καθώς παρατηρεί τον πίνακα είναι οπωσδήποτε προσωπική – όπως εξ άλλου σε κάθε πίνακα- και το τι μπορεί ή και όχι να αντιλαμβανόμαστε ή και το ποιά συναισθήματα μπορεί ή όχι να ξεπηδήσουν από μέσα μας βλέποντας τον, πιστεύω, εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό και από τις εμπειρίες μας..
Υπάρχουν ορισμένα στοιχεία σ’αυτήν την ζωγραφιά τόσο εμφανή και άλλα τόσο δυσδιάκριτα ως αφανή: Ας τα πάρουμε, λέω, ένα ένα:
1) Ας κοιτάξουμε την γυναίκα: Ας δούμε την γαλήνια έκφραση του προσώπου της. Τα μάτια της τα χαμηλωμένα με το βλέμμα της να δείχνει σαν να στρέφεται προς τα μέσα της.. Επικεντρωμένη εσωτερικά σαν νάναι..
Το φως χύνεται κατευθείαν στην κοιλιά της..Φως οχι λευκό, με το γλυκύ του κίτρινου – σαν του χρυσαφιού- καθώς περνά μεσα από το παράθυρο..και δείχνει να καταλήγει σε μια βαθιά πορτοκαλιά γραμμή στο κέντρο της..
Η γυναίκα φαίνεται νά είναι έγκυος..Ο ζωγράφος συνήθιζε και σε άλλους πίνακες του να προβάλλει την κοιλιά της γυναίκας ωσάν να εγκυμονεί.. Συμβόλιζε τότε στ’αλλα του έργα, την κατάσταση αναμονής..Σήμαινε πως η γυναίκα περιμένει..προσδοκεί κάτι…
Μπορεί και σε αυτόν τον πίνακα να σημαίνει αυτό..
Μπορεί όμως και όχι..Να μην είναι η γυναίκα εγκυμονούσα. Απλά να είναι το είδος της ενδυμασίας της τέτοιο. Οι γνωρίζοντες λεν ότι αυτό ήταν ένα είδος καθημερινής γυναικείας ενδυμασίας που συνηθιζόταν να φοριέται από τις αρχές μέχρι τα μέσα του 1660.
2) Ας δούμε το χέρι της πάνω από την ζυγαριά..Η ζυγαριά είναι το σύμβολο δικαιοσύνης! Κρίνει το βάρος, μοιράζει το ισοζύγιο..Δείτε τα δάχτυλά της με πόση ευαισθησία προσβλέπουν, να κατανείμουν τα βάρη ανάμεσα στα δυο τασάκια….Μετρήσεις ευαισθήτων…
3) Τα μαργαριτάρια. Δείτε τις πέρλες όπως ξεχύνονται από το κουτί τους …Λένε ότι τα μαργαριτάρια μπορεί να συμβολίζουν την ματαιοδοξία, την τριβή και την διαρκή ανησυχία με τα του κόσμου μας τούτου..Έτσι λεν..Μα μπορεί και να μην σημαίνουν μόνον αυτό…
4)Ο Καθρέπτης.. Εκεί δίπλα στο παράθυρο..Ισα που αχνοφαίνεται η λάμψη του..Πόσο συχνά βρίσκεται στα έργα του Vermeer!Τι να σημαίνει ένας καθρέπτης; Την αυτογνωσία, ίσως, την ματαιοδοξία;; ‘Η κάτι άλλο;
Στα έργα του Georges de La Tour, όπως θυμάμαι, μελετώντας τους τρεις πίνακες του με θέμα την Μαγδαληνή, ο καθρέπτης που κοιτούσε η Μαγδαληνή και στον οποίον αντιφέγγιζαν τρία κεριά, συμβόλιζε το πλησίασμα του θανάτου..
5) Το φως.. Ο Vermeer θεωρείται “ ο αρχιτέκτων του φωτός” για τους ζωγραφικούς πίνακες. Προσέχω το φως όπως διαχέεται στο δωμάτιο το μεγάλο και ψηλοτάβανο, ρίχνοντας φως στο σκοτάδι και πέφτοντας πάνω στην γυναίκα..Σύμβολο πνεύματος!
6) Το φόντο του ζωγραφικού έργου στον τοίχο πίσω από την γυναίκα! Ναι, έστω κι αν σκιάζεται και είναι δυσδιάκριτη, είναι η δευτέρα Παρουσία, εκεί όπου γίνεται η τελική Κρίση..Ο Χριστός ίσως, είναι εκείνος που απεικονίζεται εκεί πάνω από το κεφάλι της γυναίκας..Μα πόσο σκοτάδι γύρω και κάτω..και οι φιγούρες των ανθρώπων- ψυχές που ικετεύουν.. Σε αγωνία για την Κρίση..
Και σε όλο αυτό μπροστά από το φόντο μια γυναίκα με ύφος νηφάλιο και στοχαστικό με μάτια χαμηλωμένα- σχεδόν κλειστά- σαν στραμμένη μέσα της επικεντρωμένη να ζυγοσταθμίζει με περίσσεια ευαισθησία τα τασάκια της ζυγαριάς…
Λένε πως η γυναίκα , είναι , ίσως, ως η Παναγιά.. Το τεκμαίρουν κι από κείνο το μπλε του πανιού πάνω στο τραπέζι μα και από το χρώμα του σακακιού της..Είναι το χρώμα που αποδίδουν ζωγραφικά συνήθως στον χιτώνα Της..
Προς τα που να βαραίνει η ζυγαριά άραγε;; Δεν διακρίνεται..με βεβαιότητα προς τα που κλίνει….
Αναρωτιέμαι, μπορεί άραγε σε μια τέτοια ζυγαριά να επιτευχθεί η απόλυτη συμμετρία, το απόλυτο ισοζύγιο;..
Μάλλον όχι..Ίσως, όμως να μπορούν τα τάσια να ισορροπούν τουλάχιστον αρμονικά…Ευαίσθητες ισορροπίες. στα χέρια εκείνης.
Μοναχά απλός δεν είναι αυτός ο πίνακας, τελικά!..
Πηγές μου, από όπου μπορείτε να αναζητήσετε και περισσότερα για τον εν λόγω ζωγράφο:
Go to source web page: Johannes Vermeer | artist | 1632 – 1675 | The National Gallery, London
Go to source web page: Malaspina Great Books – Jan Vermeer van Delft (1632-1675)
Go to source web page: Johannes Vermeer – Wikipedia, the free encyclopedia
Go to source web page: NGA | Vermeer | Woman Holding a Balance | Biography
Περιδιαβαίνοντας 
ΒΕΑΤΡΙΚΗ ΜΟΥ ΓΙΑ ΑΛΛΗ ΜΙΑ ΦΟΡΑ….ΜΕ ΑΦΗΝΕΙΣ ΑΦΩΝΗ…….ΕΙΝΑΙ ΥΠΕΡΟΧΑ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΜΑΘΑΙΝΩ ΑΠΟ ΣΕΝΑ…….ΣΕ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ ΠΟΛΥ……ΝΑΣΑΙ ΠΑΝΤΑ ΚΑΛΑ ΚΑΛΗ ΜΟΥ ΝΕΡΑ\’Ι\’ΔΑ………………..
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Φιλενάδα, καλημέρα.Πολύ ωραία αυτά που μας έγραψες."Άντε και τεχνοκριτικός"[αιγιώτικο (μαύρο) χιούμορ, …το \’πιασες;;;].ΦΙΛΙΑ.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Σ΄αυτό το χώρο που \’ρθαμε [πέτρα να μη ραγίσει] λαμβάνουμε αγωγή [με τη διττή της έννοια], για γίνω και γω λίγο μυστηριώδης!!! Πάρα πολύ ενδιαφέρον το θέμα και κυρίως η ανάλυσή του, με τον "τρόπο" που γίνεται!! Νάσαι καλά που θυσιάζεις χρόνο και ουσία, δημιουργώντας ερεθίσματα για γνώση!Καλή σου μέρα!!!
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Εαν δεν μου τα ανελυες τοσο …σιγα και να μην καταλαβαινα…..Αλλα και παλι ..καθοτι ασχετος….αλλη η δικη σου ματια..και αλλη η δικη μου….
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Την καλησπέρα μου σ\’ όλους και στον καθένα σας ξεχωριστά!
Να αρχίσω κάπως έτσι.. Δεν είμαι ούτε πρόκειται να γίνω τεχνοκριτικός, ούτε καν ξέρω να ζωγραφίζω..τόχω πεί κι άλλες φορές. :)) Ούτε ιστορικός τέχνης έχω σπουδάσει..Εδώ, σ\’αυτόν τον χώρο γράφω για πράγματα που μ\’ενδιαφέρουν, αυτός είναι ο λόγος. Επειτα, μπορεί να ενδιαφέρουν και όποιον τα διαβάζει. Να τον ενδιαφέρουν είτε θετικά είτε αρνητικά.. Οπως και νάχει..πλούτος μου είναι η ματιά σας, ο λόγος σας, η αντιλογία σας και η παρουσία σας εδώ, γιαυτό και σας ευχαριστώ πολύ όλους σας! Και από καρδιάς. Μ\’αρέσει η τέχνη της ζωγραφικής. Κάθε φορά που στέκομαι μπροστά σε κάποιον πίνακα που μ\’ενδιαφέρει., που μου κάνει αυτό το "κλίκ- να το πω έτσι Θοδωρή και Αναστάση μου που εσύ ειδικά ως καθηγητής της ζωγραφικής γνωρίζεις ασφαλώς ο,τι εγώ ουτε καν έχω μυριστεί…χμ.τότε, λοιπόν, δεν σταματώ εκεί..πάω και πιό πίσω στον καλλιτέχνη που τον έφτιειαξε, μαθαίνω γιαυτόν, όπως και το πότε και κάτω από ποιές συνθήκες ζωής του μα και σε ποιόν ιστορικό χρόνου τον δημιούργησε, εν συνεχεία ψάχνω να δώ αν αυτά που παρατήρησα ή αλλως πως αντιλήφθηκα σε ένα πίνακα έχουν ειδωθεί και αν ναι και τι άλλο ακόμη που δεν είχα αντιληφθεί ή παρατηρήσει και πως από άλλους που θεωρούνται οι ειδικοί στον τομέα αυτόν..Κάπως έτσι.. Κάθε ζωγραφικός πίνακας κρύβει από πίσω του μια ολόκληρη μοναδική ιστορία, αυτό είναι μια αλήθεια, όπως μια άλλη αλήθεια είναι αυτό το κάτι που ο ζωγράφος προσπάθησε μεσα από τον πίνακα του να εκφράσει και με ποιούς τρόπους και μια άλλη πολύ σημαντική αλήθεια είναι οτι συμβαίνει άλλο να ήθελε να πεί ή και να μην πεί ο ζωγράφος με τον πίνακά του και άλλο ή και άλλα νάναι κείνα που βλέπει και αντιλαμβάνεται ο καθείς μας στον πίνακά του αυτόν..
΄Οπως τον βλέπει και τον αντιλαμβάνεται ο καθείς μας με την ματιά του..Προσωπική και υποκειμενική η αντίληψη. Και εκεί είναι, πιστεύω, η μεγάλη ομορφιά της τέχνης. Στην ελευθερία της ματιάς..Το έργο παύει απαξ και δημιουργηθεί νάναι της ματιάς του ζωγράφου και εκτίθεται λεύτερα στην ματιά του όποιου από μας το κοιτάμε
Ο συγκεκριμένος πίνακας του Βερμέερ βρίσκεται και εκτίθεται στο Εθνική Πινακοθήκη Τεχνών της Ουάσιγκτον των Η.Π.Α. Η εξειδικευμένη ανάλυση των επί μέρους του στοιχείων του πίνακα έχει γίνει από ειδικούς τεχνοκριτικούς, ιστορικούς τέχνης και μελετητές του έργου του, όπως αυτές αναφέρονται στις πηγές μου πιό πάνω.Συγκλίνουσες είναι οι απόψεις τους.Δείτε και εδώ , αν θέλετε : http://www.essentialvermeer.com/index.html
Η δικιά μου ματιά σχετικώς συνάδει με την εκείνων (εκτός όπου θέτω ερωτήματα ή και συλλογισμούς μου σε σχέση και με το διφορούμενο της ερμηνείας τους ή και όπου συγκρίνω κοινά στοιχεία του πίνακα με άλλων ζωγράφων ή και στα σχετικά περί εγκυμοσύνης ή μη της γυναίκας ή όπου σαφως αναφέρομαι σε λεγόμενά τους ) που τα έχω δεί κάπως άλλιώς., όπως θα εξειδικεύω παρακάτω σε επόμενο σχόλιο μου σε αναφορά και με την ζωή του ζωγράφου. Επέλεξα στο κείμενο να επισημανω τα στοιχεία και τα ενδεχόμενα της ερμηνείας τους για να αφήσω λευτερη την ματιά εκείνου από σας που θα τα δεί..
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Ο Βερμέερ ήταν ένας άντρας που αγαπούσε τις γυναίκες. Και ήταν επίσης ένας άντρας που είχε ξεχωρίσει και περιβάλλει με την αγάπη του μια από όλες , την γυναίκα του, την Κατερίνα. Εζησε μαζί της όλη του την ζωή και απόχτησαν 15 παιδιά.. Τους πέθαναν πολλά πριν μεγαλώσουν, ήταν και τα χρόνια τότε πολύ δύσκολα μέσα σε περιόδους πολέμου (Ολλανδίας- Γαλλίας, 1672) και πείνας..Ο ζωγράφος δεν ήταν αναγνωρισμένης αξίας στην εποχή του, τα έργα του λίγα κι από την δουλειά του δεν μπορούσε να ζήσει την πολυάριθμη οικογένειά του..Λόγοι και απώλειες που σταδιακά τον έφεραν σε βαθειά μόνιμη θλίψη και σε άρρώστειες που τον ωδήγησαν άσημο, πάμπτωχο και άρρωστο εν τέλει στον θάνατο.. Η αγάπη του για τις γυναίκες φαίνεται σε όλα του τα έργα σχεδόν..Κι αναγνωρίζεται εύκολα από τη πινελιά του πάνω τους..Από το τι έβλεπε με την ματιά του σε κείνες.. Εγώ τουλάχιστον αυτό του το αναγνώρισα..Αρωμα γυναίκας αποπνέουν οι πίνακές του.. Στην διάρκεια των 20 χρόνων που ζωγράφιζε, έφτειαξε 50 ή 60 συνολικά πίνακες.Από αυτούς σώζονται ως τις μέρες μας μόνον 36.ή 37. Στους σωζόμενους οι γυναίκες εμφανίζονται 40 φορές και μάλιστα να έχουν τον βασικό ρόλο..ενώ οι άντρες μόναχά 14 φορές σε ρόλους συνοδού..Οι γυναίκες του Βερμέερ δεν διακατέχονται από την ομορφιά την αναγνωρίσιμη σε όλους ως τέτοια.. Υπάρχουν κι ασχημούλες και με ασύμμετρα χαρακτηριστικά και..Στην καθε μια τους , όμως ο ζωγράφος΄"εβλεπε" και απέδιδε την δικιά της ομορφιά..Τον Βερνεέρ τον πρωτογνώρισα μεσα από το πίνακά του "Woman in Blue Reading a Letter" εργο του του 1692..Αυτός του είναι ο αγαπημένος μου, αυτόν έχω ξεχωρίσει.. Γιαυτόν τον πίνακά του ο νομπελίστας ποιητής και ψυχίατρος Tomas Transtromer έγραψε το περίφημο ποίημα του «Βερμέερ» για το οποίο έχω κάνει παλιότερα μια σχετική καταχώρηση εδώ :http://beatrikn.spaces.live.com/blog/cns!DB0283FF0E23F3B2!1187.entryΣε αυτόν τον πίνακα της γυναίκας με τα μπλέ που διαβάζει το γράμμα ( δείτε τον εδώ :"Woman in Blue Reading a Letter" ) , όπως και σε αυτόν της καταχώρησης της σημερινής, μοντέλο του ήταν, λένε , η γυναίκα του ζωγράφου, η Κατερίνα.Και πιστεύω οτι ήταν τότε έγκυος στον πίνακα της παραπάνω καταχώρησης- αυτόν με την ζυγαριά, τουλάχιστον.. Ετσι μου φαίνεται και μου μοιάζει…Γυναίκες που έχετε ιδίαν πείραν ως μητέρες και σείς για πείτε..Εξ άλλου, με 15 παιδιά που γέννησε, το ερώτημα είναι. Πότε ήταν που η Κατερίνα του δεν θα ήταν εγκυος;Δείτε, λοιπόν, το πως ο ζωγράφος "έβλεπε" την αγαπημένη του γυναίκα..Με πόση αγάπη προσέβλεπε στο πνεύμα της το φωτεινό..Την περιέβαλλε με το μπλέ του το περίφημο, το μπλέ των ουρανίων σφαιρών…των εξ ουρανού όντων! Εξ άλλου, οι ψυχολόγοι ξέρουν καλύτερα να πουν το πως ένας άντρας "βλέπει" την υποψήφια μητέρα του παιδιού του στην διάρκεια της εγκυμοσύνης της και κάμποσο μετά…Ως Παναγία! λένε..Οτι κάπως έτσι την νοιώθουν..Γιαυτό έχω ακούσει οτι ο άντρας δεν διανοείται ή δυσκολεύεται και να την προσεγγίσει τότε σεξουαλικά την γυναίκα του , πως η ερωτική επιθυμία παύει τότε..Μέχρι και για προσωρινή ανικανότητα έχω ακούσει πως παθαίνουν τότε…:)))Τι λέτε; Δεν έχουν ενδιαφέρον οι πίνακες;;
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Πολυ ομορφα ολα οσα μας αναλυσες Βεατρικη μου.Διαβαζα ενα ενα και πηγαινα αμεσως και κοιταγα στον πινακα.Σ\’ευχαριστω γλυκια μου..
Μου αρέσει!Αρέσει σε 1 άτομο
o vermeer einai apo tous agapimenous mou zwgrafous!!! auto pou latreuw sta erga tou,einai h toso entonh,euglwth siwph kai hremia….prospa8ei na eisxorisei sths krufes ptyxes ths gunaikias psuxologias thn wra pou den ths parakolou8ei kaneis,,kai katafernei na «katagrapsei» mesa apo tis ekfraseis tous kai th siwph tous ton psuxiko tous kosmo..oi xarakthres moiazoun na einai sxedon aptoi….ta erga tou exoun anaglufo xarakthra!! einai enas apo tous kaluterous gia mena!!!!!!!!
Μου αρέσει!Αρέσει σε 1 άτομο