“Προσανατολισμός στον αιώνα”


 Φώτης Κόντογλου-_Προμηθεύς_

Για να γίνει ένας λαός άξιος της Δημοκρατίας, πρέπει να πάψει πρώτα να πιστεύει στο χωροφύλακα. Να βλέπει σ’ αυτόν το σύμβολο της εξουσίας κι όχι την ενσάρκωσή της. Να μην τον κρίνει απαραίτητο στο κάθε του βήμα, επιτηρητή και παιδαγωγό

Ένας λαός άξιος της Δημοκρατίας δίνει εξετάσεις καθημερινά όχι μονάχα μπροστά στην κάλπη: δίνει εξετάσεις στα πιο μικρά πράματα της καθημερινής ζωής: σέβεται τη θέση του στην ουρά, προσέχει να μην ενοχλεί το διπλανό του, πιστεύει πως έχει πρώτα καθήκοντα κι έπειτα δικαιώματα. Η κοινωνική αγωγή είναι αναγκαία προϋπόθεση της Δημοκρατίας. Όταν ακούω κάποιους να λένε πως τους χρειάζεται δικτατορία, χαμογελώ μέσα μου, παρ’ όλη μου την αθυμία, γιατί συλλογίζομαι πως δεν το καταλαβαίνουν τι λένε πραγματικά: ότι τους λείπει η αγωγή.

Πώς μπορεί να νοηθεί Δημοκρατία δίχως το σεβασμό του διπλανού σου;    

Υπάρχει όμως κι ένα άλλο στάδιο βαρβαρότητας που πρέπει να ξεπεραστεί, για να είναι ένας λαός άξιος της Δημοκρατίας: το στάδιο του θαυμασμού προς τη βαναυσότητα. Η χοντρή πλάνη να την περνάει κανείς για δύναμη. Συναντούμε κοινωνικά σύνολα που δεν ξέρουν, δεν υποπτεύονται τι κρύβεται πίσω από τη βαναυσότητα: πόση ουσιαστική αδυναμία, πόση ανάγκη για άμυνα, πόση μεταμφιεσμένη μνησικακία, πόσα συμπλέγματα, πόση περιφρόνηση προς το ανθρώπινο γένος, πόσοι παράγοντες αστάθμητοι και σκοτεινοί.

Η πραγματική δύναμη είναι κάτι πολύ πιο δύσκολα εξακριβώσιμο απ’ ό,τι πιστεύει ο κόσμος. Εμφανίζεται αθόρυβη και σεμνή εκεί που κανένας σχεδόν δεν το φαντάζεται: στο εργαστήρι του σοφού, στο κελί του αγίου, στη φυλακή του επαναστάτη. Σπανιότατα στο προσκήνιο.

Γιατί δύναμη ανθρώπου θα πει ένα και μόνο: δύναμη ψυχής. Κι αυτή φανερώνεται στη μοναξιά και στον κατατρεγμό, όχι στην αγορά και στο θρίαμβο.

Tου Άγγελου Τερζάκη,

bluBIBLIA

Από την συλλογή δοκιμίων του:

Προσανατολισμός στον αιώνα (1963)

blu

Το άνω κείμενο το βρήκα στην θαυμάσια  σελίδα

large_Angelos_Terzakis_3

“ Πύλη για την Ελληνική γλώσσα”:

http://www.greek-language.gr/greekLang/index.html

Για τον λογοτέχνη μας Αγγελο Τερζάκη , βιογραφικά τινα:

Go to source web page: Βιογραφίες – Άγγελος Τερζάκης

8 σκέψεις σχετικά με το ““Προσανατολισμός στον αιώνα”

  1. Και τι γίνεται βρε Βεατρίκη, όταν κάποιοι λαοί είναι εκ φύσεως απείθαρχοι, όντας μεσογειακοί και βαλκάνιοι ? Και δεν είναι ότι δεν έχουν φιλότιμο. Απλά, είναι … Έλληνες 🙂 Όμορφο κείμενο. Την καληνύχτα μου.

    Μου αρέσει!

  2. πραγματικα θαυμασιο κειμενο & μαλιστα πολυ επικαιρο. Νομιζω πως θα πρεπει να το ξεσκονισουν πολλοι αυριο οταν οι αλητες θα σπανε περιουσιες στο ονομα μιας δημοκρατιας που δεν εχουν ιδεα τι σημαινει :[

    Μου αρέσει!

  3. Καλησπέρα Αίολε!Ξέρεις, και ο Τερζάκης που τόγραψε Ελληνας ήταν και στην Ελλάδα είχε ζήσει. Τους Ελληνες, κυρίως είχε στον νού του, σαν τάγραφε!Η απειθαρχία, Αίολέ μου, είναι διάφορο θέμα από την κοινωνική αγωγή που μπορεί νάχει ο καθένας μας όπως και από την δημοκρατικότητα που μπορεί να διέπει τον καθένα μας. .Η έννοια του απειθάρχου στον Ελληνα έχει , θαρρώ, να κάνει, οχι με τον σεβασμό του ή μη στην Δημοκρατία και στους Κανόνες της αλλά στην υπέροχη "ανυπακοή" του σαν πάνε να του επιβάλλουνε πράγματα που δε τα σηκώνει και του περιορίζουν την ελευθερία ή και του θίγουν τις Αρχές και Αξίες. Στο πνεύμα Ελευθερίας δηλαδή, που κουβαλάμε στα γονίδιά μας. Αλλά αλλο Ελευθερία και άλλο ελευθεριότητα, άλλο βαναυσότητα και "τσαμπουκάς" και "μαγκιά" και άλλο Δημοκρατία.Σε μια Δημοκρατία υπάρχει σεβασμός στην Ελευθερία. Και ο δημοκρατικός τρόπος του καθενός μας, ως ίδιον της κοινωνικής αγωγής μας, φαίνεται στην καθημερινότητά μας, μέσα από τις μικρές μας πράξεις και λόγια…

    Μου αρέσει!

  4. Πραγματικά υπέροχο το κείμενο. Η απειθαρχία του Έλληνα δε βρίσκεται στα γονίδιά του. Όλα είναι θέμα διαπαιδαγώγησης αλλά και παραδειγματισμού. Δε μπορούμε να λέμε στα παιδιά μας να πράττουν τα σωστά κι εμείς να κάνουμε άλλα. Συμφωνώ απόλυτα με το κείμενο, ότι δηλαδή η δημοκρατία είναι θεμελιωμένη στο ιδανικό του σεβασμού προς τον πλησίον μας. Και δεν είναι μόνο πολιτικός όρος αλλά κοινωνικός, ανθρώπινος και θρησκευτικός. Όταν όλοι σέβονται τον συμπολίτη τους τότε σε τελική φάση σέβονται και τους εαυτούς τους και διαφυλάσσουν τα δημοκρατικά δικαιώματα της συνολικής κοινωνίας. Σε αυτή την "ουτοπική" κοινωνία δεν υπάρχει η ανάγκη της αστυφίλαξης αποκλειστικά για την επιβολή των νόμων.

    Μου αρέσει!

  5. Καλησπέρα και καλώς ώρισες Νίκο!Ναι! Το κείμενο του Τερζάκη, με λιτότητα και σαφήνεια γραμμένο καλύπτει πολλα σημαντικά θέματα που εξακολουθούν και σήμερα να ταλανίζουν τον τόπο. Θέτει προσανατολισμό στον αιώνα..καθως και το λεει.Χμ! καθώς το είδα, τοποθετεί το θεμέλιο της δημοκρατίας στην αναγκαιότητα ύπαρξης κοινωνική αγωγής και ως εκ των βασικών της στοιχείων αναφέρει τον σεβασμό στον διπλανό..Και έτσι εκτιμώ οτι είναιΟπως, εκτιμώ οτι η κοινωνική αγωγή είναι κατά βάση θέμα παιδείας στην ευρύτερη εννοιά της…Και οτι η εκμάθησή της εκκινά από την πρώτη βασική κοινωνική ομάδα που είναι συνήθως η οικογένεια, μετά στο σχολείο και μέσω αυτού στο άμεσα γειτονικό και μετά στο ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον.Στοιχείο βασικό της κοινωνικής αγωγής είναι ο σεβασμός στα όρια της ελευθερίας σε σχέση με τον διπλανό ..Και αυτό προυποθέτει οτι γνωρίζει ο καθείς τόσο τις υποχρεώσεις του ως κοινωνικό και πολιτικό ον όσο και και τα δικαιώματά του.Η σχέση σεβασμού μεταξύ των ανθρώπων είναι αμφίδρομη, έτσι πρέπει νάναι….Τώρα, (χαχαχα) μουρθε στην σκέψη εκείνο το περίφημο του Ελληνα: Ξέρεις ποιός είμαι εγώ ρε;;; Αυτή η επίδειξη φτηνής "μαγκιάς" , η κραυγαλέα επίδειξη υποτιθέμενης δύναμης και ισχύος, που κατά κόρον προβάλλεται από μερικούς τοων Ελλήνων, ίσως και πολλούς, στις καθημερινές του σχέσεις οταν, συνήθως, αδυνατεί να ανταπεξέλθει σε ένα διάλογο ή να παραδεχτεί κάποια ευθύνη του ή φταίξιμό του σε κάτι..και επιδιώκει να "κυριαρχήσει" επί του άλλου, να επιβάλει τον "ετσιθελισμό " του…Και μετά από το, " Ξέρεις ποιός είμαι γώ ρε;;; πάει στο .."Θα σου δείξω εγώ!!" Θα σε τσακίσω ρε…και άλλα σχετικά ή παρεμφερή..Κι οι πιθανές εξελίξεις, μου φαίνεται, οτι είναι οικείες στον καθένα μας.Κι αν τύχει και αυτός ο "ψευτόμαγκας" διαθέτει και πολιτική ή οικονομική εξουσία ,τοτε νατος ο δικτατορίσκος!!!Ετσι, ο Τερζάκης προχωρεί και σε ένα άλλο φαινόμενο που πρέπει να εκλείψει για ναναι ένας λαός άξιος της δημοκρατίας.. Ο έτερος που εισπράττει την "μαγκιά" ,τον ψευτοπαλληκαρισμό και ετσιθελισμό του άλλου, να μην την εκλαμβάνει ως Δύναμη και να μην την θαυμάζει ως τέτοια, γιατί η αλήθεια είναι οτι μια τέτοια αυθαίρετη συμπεριφορά δεν είναι τίποτε αλλο από μια πράξη βαρβαρότητας και έκφραση αδυναμίας, άμυνας..και άλλων τόσων παθών..Και οχι μόνο, θα συμπληρώσω, να μην στέκει θαυμαστής, αλλά ..ανάλογα με την κάθε συγκεκριμένη περίπτωση, να δράς εναντια σε αυτήν…

    Μου αρέσει!

  6. Καλησπέρα Βεατρίκη. Ο σεβασμός του άλλου, είναι αυτονόητος, όταν το ζητούμενο είναι η αληθινή δημοκρατία. Οι ιδιαιτερότητες όμως κάθε τόπου, είναι βασικός παράγοντας κατανόησης. Ο Έλληνας, είναι ένας ταλαιπωρημένος άνθρωπος, από τις δυνάμεις της Ιστορίας. Κι επιπροσθέτως βρίσκεται στο σταυροδρόμι δύο ηπείρων. Είναι ένα κράμα ανατολίτικης κι ευρωπαϊκής κουλτούρας. Όμως, όσα κι αν είναι τα κουσούρια του, έχει μεγαλείο ψυχής. Και το έχει αποδείξει έμπρακτα. Αλήθεια, έχετε παρατηρήσει δυτικοευρωπαίους που ζουν στην Ελλάδα ? Μετά από το πρώτο διάστημα παραμονής, αρχίζει και ξεφτίζει η παιδεία που φέρουν από το σπίτι τους. Και συν τω χρόνω, κολλούν την ασθένεια του Έλληνα. Βλέπετε … η τρέλλα είναι κολλητική !… 🙂 Την καλησπέρα μου.

    Μου αρέσει!

  7. Η χώρα που ΕΘΡΕΨΕ ΚΟΥΛΤΟΥΡΕΣ δεν μπορεί να αποτελεί κράμα ανατολικής και δυτικής κουλτούρας.Η Ελλάδα ΕΙΧΕ ΚΑΙ ΕΧΕΙ την ταυτότητά της και αυτή είναι ΑΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΤΗ. ΓΕΝΝΗΣΕ την Δημοκρατία και ο σεβασμός του διπλανού ΣΕ ΚΑΜΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ δεν ορίζει το δικαίωμα σε ορισμένους να προσβάλλουν τους συνανθρώπους τους. ΕΘΡΕΨΕ ΦΙΛΟΣΟΦΙΕΣ ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΙΣΗΓΑΓΕ. ΔΕΝ ΤΗΣ ΑΞΙΖΕΙ η απόδοση του μιμιτισμού άλλων λαών γιατί ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΑΝΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ.Οι αρχαίοι έλεγαν ΜΗΝ ΚΑΝΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ αυτό που δεν σου αρέσει να σου κάνουν.Έτσι λοιπόν Ο ΚΑΘΕΝΑΣ έχει δικαίωμα να εκφράσει την διαφωνία του και κάθε προσπάθεια λογοκρισίας ΕΙΝΑΙ ΦΑΣΙΣΜΟΣ και μερικοί ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΝΤΡΕΠΟΝΤΑΙ όταν αγγίζουν ΑΞΙΕΣ όπως η Δημοκρατία και ο σεβασμός του διπλανού.ΕΙΔΙΚΑ ΑΝ ΕΧΟΥΝ προσβάλλει ΜΕ ΤΟΝ ΠΙΟ ΒΑΝΑΥΣΟ ΤΡΟΠΟ ανθρώπους που ΟΦΕΙΛΟΥΝ ΝΑ ΣΕΒΟΝΤΑΙ και αυτό αφορά ΚΑΙ ΤΟ ΑΤΟΜΟ ΜΟΥ. Η διαφορά είναι ότι ο ορισμός του σεβασμού ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΜΦΙΔΡΟΜΟΣ… και όταν δεν είναι….

    Μου αρέσει!

Σχολιάστε

Ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για την εξάλειψη των ανεπιθύμητων σχολίων. Μάθετε πως επεξεργάζονται τα δεδομένα των σχολίων σας.